Hoe handel ik een erfenis af als de erfgenaam een goed doel is?
Een goed doel zal de erfenis altijd beneficiair aanvaarden. Dit is om te voorkomen dat zij aansprakelijk zijn voor de schulden. De executeur zal in dat geval een boedelbeschrijving moeten opstellen.
Nalaten aan een goed doel
De erflater kan via een testament een goed doel tot erfgenaam benoemen of een legaat nalaten aan de organisatie. Als de organisatie de ANBI status heeft, scheelt dat veel erfbelasting. Het is de taak van de executeur om legaten uit te keren, ook als het een goed doel betreft.
Het goede doel staat in het testament beschreven. Het is belangrijk dat het goede doel duidelijk staat omschreven in het testament. Enkel ‘de dierenbescherming’ is onvoldoende. Het is dan niet duidelijk of dit een regionale of landelijke organisatie is.
Een goed doel als erfgenaam
Goede doelen mogen nooit zomaar een erfenis zuiver aanvaarden. Vaak zal in de statuten staan dat zij dit beneficiair moeten aanvaarden. Het risico is namelijk dat er schulden in de erfenis zitten waar het goede doel dan door zuivere aanvaarding aansprakelijk voor is. Dit willen zij natuurlijk voorkomen. Bij beneficiair aanvaarden kan het goede doel nog besluiten om toch te verwerpen.
Let wel op! Op het moment dat een erfgenaam beneficiair gaat aanvaarden, moet er een vereffening plaatsvinden. In eerste instantie vervalt de bevoegdheid van de executeur dan. De executeur kan dit voorkomen door een ruimschoots voldoende verklaring af te leggen. In deze verklaring verklaard de executeur dat er voldoende middelen in de nalatenschap zitten in alle schulden mee te voldoen. Zo voorkomt de executeur dat er een vereffening plaats moet vinden en kan de executeur de bevoegdheden uitvoeren. Dit is opgenomen in de wet in artikel 4:202 van het Burgerlijk Wetboek.
Het gevolg hiervan is dat de executeur een boedelbeschrijving moet maken. Dit is meer werk voor de executeur, maar op deze manier heeft het goede doel wel de zekerheid dat ze niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schulden.
Legaat voor een goed doel
Een goed doel kan ook een legaat krijgen. Het voordeel van een legaat is dat het goede doel dit altijd kan aannemen. Er zijn namelijk in het algemeen geen verplichtingen aan verbonden. Het legaat gaat bovendien voor op de erfdelen van de andere erfgenamen.
In bepaalde gevallen kan het wel voorkomen dat er een last is verbonden aan het legaat. Het is aan de executeur om het goede doel hier goed over te informeren. Ook in dat geval kan het goede doel besluiten af te zien van het legaat. Een voorbeeld is een legaat van een schilderij onder de last dat dit permanent tentoongesteld moet worden in het museum. Veel musea zullen deze last niet willen aanvaarden.
De ANBI status
Een goed doel kan de ANBI status hebben. ANBI staat voor Algemeen Nut Beogende Instelling. Als een organisatie deze status heeft is zij vrijgesteld van het betalen van erfbelasting.
Een goed doel kan ook de SBBI status hebben. Dat staat voor Sociaal Belang Behartigende Instelling. Deze status vragen zij aan per schenking of erfenis. Als de aanvraag wordt goedgekeurd door de Belastingdienst, heeft de organisatie in dit geval ook een vrijstelling van de erfbelasting.
Heeft de organisatie geen ANBI status en ook geen SBBI status? Dan moet er wel erfbelasting worden afgedragen.
Wat is de taak van de executeur in deze?
De executeur moet het goede doel aanschrijven met de melding van ofwel een erfstelling dan wel een legaat. Hierbij moet de executeur het goede doel wijzen op de risico’s en eventuele verplichtingen zoals een last. Hierna moet het goede doel schriftelijk aan de executeur melden wat haar standpunt is. Legaten gaan voor erfdelen.